Jak podwyższyć alimenty na dziecko?

Myślisz, że raz przyznane alimenty na dziecko obowiązują na zawsze i nie można już nic zrobić? Bardzo się mylisz! Po kilku latach może okazać się, że wysokość świadczenia alimentacyjnego nie jest już wystarczająca na pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Ma to związek z wiekiem, z rosnącymi (usprawiedliwionymi) potrzebami dziecka lub zmianą sytuacji materialnej jednego z rodziców. W takich przypadkach można rozważyć zwiększenie świadczenia alimentacyjnego. Jak zatem podwyższyć alimenty na dziecko? 

Z artykułu dowiesz się:

• Czym są alimenty na dziecko?
• Kiedy możliwe jest podwyższenie alimentów na dziecko?
• Jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby podwyższyć alimenty na dziecko?
• Jak przygotować pozew o podwyższenie alimentów?

Zapraszam do lektury!

Czym są alimenty na dziecko?

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym w ogóle są alimenty. Jak wiemy, dziecko co do zasady nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Stąd też na jego rodzicach spoczywa obowiązek dostarczania mu środków utrzymania oraz wychowania. Mogą one przybrać formę pieniężną, rzeczową (np. zapewnienie mieszkania, wyżywienia, leczenia) lub mieszaną (częściowo pieniądze, a częściowo forma rzeczowa). Warto jednak wiedzieć, że spełnienie obowiązku alimentacyjnego może polegać też na osobistych staraniach rodzica – a więc opiece nad dzieckiem. 

Obowiązek zapewnienia dziecku środków utrzymania oraz wychowania leży po stronie obojga rodziców – chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie ww. kosztów. Trwa on tak długo, dopóki dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Formalnie nie istnieje więc górna granica wieku, której przekroczenie powoduje ustanie tego obowiązku. Innymi słowy, obowiązek alimentacyjny nie wygasa wraz z ukończeniem przez dziecko 18. roku życia. Jeżeli dziecko kontynuuje naukę w ramach szkolnictwa wyższego, to na rodzicach – co do zasady – będzie spoczywał obowiązek jego dalszej alimentacji. Decydująca dla wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego jest indywidualna sytuacja dziecka, albowiem obowiązek ten trwa do momentu, w którym dziecko uzyska możliwość samodzielnego utrzymania się. W praktyce będzie to najczęściej moment ukończenia edukacji oraz podjęcia przez nie pracy. zarobkowej. 

Od czego zależy wysokość alimentów?

Wysokość alimentów zależna jest od dwóch czynników:

1. Usprawiedliwionych potrzeb dziecka – a więc takich, których zaspokojenie jest konieczne do prawidłowego rozwoju dziecka (zarówno fizycznego, jak i duchowego), adekwatnie do jego wieku i uzdolnień;  
2. Możliwości zarobkowych oraz majątkowych rodzica – w tym przypadku chodzi o dochody, które potencjalnie rodzic mógłby uzyskać, gdyby wykorzystał wszystkie swoje umiejętności (a nie – jak się powszechnie przyjęło – jedynie o rzeczywiste zarobki).

Zaznaczyć przy tym należy, że dziecko ma prawo żyć na takiej samej stopie życiowej, jak jego rodzice. Nie ma znaczenia, czy dziecko mieszka z danym rodzicem, czy też nie – jeśli rodzic żyje na określonym poziomie, dziecko ma prawo żyć na takim samym. 

Kiedy możliwe jest podwyższenie alimentów na dziecko?

Wiesz już czym są alimenty, a zatem czas odpowiedzieć na pytanie, kiedy można je podwyższyć. Alimenty są zazwyczaj ustalane przez sąd w wyroku. Określona jest w nim kwota świadczenia, która uwzględnia konkretną sytuację i indywidualne potrzeby dziecka (na moment orzekania!).

Dzieci dorastają, a wraz z wiekiem zwiększają się ich potrzeby oraz koszty utrzymania i wychowania. Bywa też, że zmienia się sytuacja jednego z rodziców. Przykładowo, rodzic sprawujący opiekę traci pracę albo rodzic jedynie łożący na utrzymanie dziecka dostaje awans. Siłą rzeczy alimenty orzeczone kilka lat temu mogą się okazać niewspółmiernie niskie w obecnej sytuacji. W obu wcześniej wspomnianych przypadkach możliwe jest żądanie podwyższenia alimentów.

PRZYKŁAD:

W 2017 roku sąd zasądził od matki dziecka alimenty w wysokości 1.000 zł miesięcznie na rzecz 3-letniego dziecka, które mieszka z tatą. Miesięczny dochód matki wynosił wtedy ok. 8.000 zł. Obecnie, w 2023 r. dziecko ma 9 lat i uczęszcza już do szkoły. Matka przez ten lata podniosła swoje kwalifikacje zawodowe oraz zmieniła pracę na lepiej płatną. Zarabia teraz ok. 15.000 zł. Czy możliwe jest podwyższenie alimentów?

Odpowiedź na pytanie brzmi: TAK! W powyższym przykładzie doszło do zmiany obydwu warunków stanowiących podstawę wydania wyroku w sprawie o alimenty. Co się zmieniło?

• Zwiększyły się potrzeby dziecka, które uczęszcza już do szkoły. 
• Doszło do znacznej poprawy sytuacji materialnej drugiego rodzica.
• Pojawiła się wysoka inflacja (to dodatkowy czynnik, który nie jest konieczny, aby podwyższyć alimenty, niemniej jednak wpływa na koszty utrzymania dziecka). 

Jakie przesłanki muszą zostać spełnione, aby podwyższyć alimenty na dziecko?

Aby sąd mógł orzec o podwyższeniu alimentów, od ostatniego wyroku “coś” musi ulec zmianie. Tym „czymś” najczęściej są uzasadnione potrzeby dziecka czy też wzrost kosztów jego utrzymania (ale nie tylko!). Powody podwyższenia alimentów mogą być zatem następujące:

• wzrost kosztów utrzymania pojawiających się wraz z okresem dorastania dziecka,
• rozpoczęcie edukacji szkolnej lub uczęszczanie do przedszkola (w tym koszty dotyczące podręczników, korepetycji i zajęć dodatkowych),
• rozpoczęcie studiów (konieczność opłacenia czynszu za najem, transportu, podręczników oraz innych wydatków),
• rozwój pasji lub hobby dziecka,
• choroba dziecka wymagająca nakładów finansowych, ale także rozpoczęcie leczenia stomatologicznego czy dermatologicznego.

Jakie jeszcze argumenty uzasadniają podwyższenie alimentów na dziecko?

Alimenty można podwyższyć nie tylko ze względu na zmieniające się potrzeby dziecka. Wiele innych okoliczności, które nie dotyczą bezpośrednio dziecka, także przemawia za wzrostem świadczenia alimentacyjnego. Zaliczyć możemy do nich:

• zwiększenie możliwości finansowych rodzica (np. awans w pracy, zmiana pracy na lepiej płatną czy usamodzielnienie się pozostałych dzieci zobowiązanego),
• zmniejszenie możliwości finansowych drugiego rodzica (np. utrata pracy, ciężka choroba),
• inflacja, obniżenie wartości pieniądza,
• wzrost kosztów życia (np. wzrost opłat za czynsz czy wyższe ceny żywności).

Jak podwyższyć alimenty na dziecko?

Jeśli chcesz podwyższyć alimenty na dziecko, co do zasady musisz udać się do sądu. Alimenty zostają – co do zasady – zasądzone w wyroku sądowym – często rozwodowym. Fakt ten nie stoi jednak na przeszkodzie ich późniejszemu podwyższeniu.. Sprawę o podwyższenie alimentów rozpoczyna pozew, który składa osoba uprawniona. Zazwyczaj pozew o zwiększenie alimentów na dziecko składa jego rodzic (gdy jest niepełnoletnie). Trzeba jednak pamiętać, że w tej sprawie powodem jest dziecko, a rodzic jest tylko jego ustawowym przedstawicielem. Jeśli dziecko osiągnie pełnoletność, może samo wystąpić do sądu z pozwem o zwiększenie alimentów.

Jak przygotować pozew o podwyższenie alimentów?

Pozew o podwyższenie alimentów musi zawierać kilka istotnych elementów: 

1. Oznaczenie sądu.
   
   Właściwe oznaczenie sądu to jeden z wymogów formalnych. W tym przypadku osoba uprawniona decyduje, do którego sądu wniesie pozew. Można bowiem wnieść go do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej (dziecka) lub do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zobowiązanego (rodzica). 
2. Dane stron.
   
   W pozwie należy wskazać kto jest powodem (czyli dziecko) oraz wypisać jego dane – obowiązkowo imię, nazwisko, adres i numer PESEL. Trzeba również wskazać pozwanego oraz jego dane (także imię, nazwisko, adres i jeśli znamy – numer PESEL). 
3. Wartość przedmiotu sporu.
   
   W pozwie należy wskazać wartość przedmiotu sporu. Jest to kwota stanowiąca różnicę pomiędzy tym co rodzic płaci, a kwotą żądaną przez powoda pomnożoną przez 12 miesięcy. PRZYKŁAD: Np. kwota obecna to 500 zł, a kwota żądana to 800 zł; wartość przedmiotu sporu:
   800 zł – 500 zł = 300 zł
   300 zł x 12 = 3600 zł 
4. Uzasadnienie.
   
   Kluczowe jest dokładne wykazanie, co zmieniło się od ostatniego wyroku. Trzeba dokładnie wskazać okoliczności, które uległy zmianie i uargumentować, dlaczego są podstawą do żądania podwyższeniem alimentów. Bardzo ważne jest dokładnie zaakcentowanie tego, co się zmieniło wraz z upływem czasu –zarówno po stronie uprawnionego, jak i zobowiązanego. Przez zmianę stosunków, należy rozumieć wszystkie podane wyżej argumenty, które dotyczą dziecka, rodziców i okoliczności zewnętrznych. Warto przytoczyć sytuację rodzinną, zarobkową i majątkową każdego z rodziców z osobna – w tym m.in. osoby będące na utrzymaniu rodzica, wykonywany zawód, miejsce pracy i wysokość zarobków, posiadany majątek. 
5. Dowody.
   
   To one wskazują, że rzeczywiście wzrosły koszty utrzymania dziecka, a żądanie zwiększenia alimentów nie jest bezzasadne. Dowodem może być m.in.: 
   1. zaświadczenie o wysokości zarobków matki/ojca dziecka,
   2. rachunki za media,
   3. wykaz i dokumentacja (np. faktury) kosztów utrzymania dziecka z ostatnich 3 miesięcy,
   4. rachunki za lekarstwa, wizyty lekarskie, rehabilitację, dojazdy do szpitala,
   5. zaświadczenie o udziale w zajęciach dodatkowych wraz z rachunkami za te zajęcia.  
6. Opłata sądowa.
   
   Pozew o podwyższenie alimentów nie podlega opłacie sądowej – korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych.

Podsumowanie

Po przeczytaniu artykułu już znasz odpowiedź na pytanie, jak podwyższyć alimenty na dziecko. Pamiętaj, że najistotniejsza jest zmiana warunków i okoliczności od ostatniego wyroku ustalającego alimenty! Sprawy o podwyższenie tego świadczenia bywają trudne. Jeśli jednak alimenty rzeczywiście są niskie i nie pozwalają na pokrycie kosztów utrzymania dziecka – jest to jedyne wyjście dla polepszenia sytuacji dziecka. A jak wiemy – dobro dziecka jest najważniejsze.

Skontaktuj się ze mną, jeśli potrzebujesz pomocy w podwyższeniu alimentów – mailowo (pawel.derlecki@adwokatura.krakow.pl) lub telefonicznie (tel: + 48 607 678 676).

Może Cię też zainteresować: Kto ma prawo do zachowku?